Energie zuinig wonen is de toekomst

De ambitie voor het terugbrengen van de CO2 uitstoot in Nederland is groot. We zien steeds meer nieuwbouwwijken die duurzaam worden verwarmd en gekoeld. Het alternatief met warmtepompen timmert hard aan de weg.

Het is niet meer vanzelfsprekend om voor nieuwe wijken een gasnet aan te leggen. De redenen daarvoor:

• De zekerheid van de levering van gas staat onder druk.
• Elektrische energie wordt steeds goedkoper mede door de inzet van wind en zon.
• De eisen en normen op gebied van energie worden strenger en zijn steeds moeilijker te halen met aardgas.
• Maar niet geheel onbelangrijk:
  De overheid heeft bepaald dat onze energievoorziening in 2050 volledig duurzaam moet zijn en dat er geen gas voorziening meer beschikbaar zal zijn.

Netwerkbeheerders en gemeenten zien dit. Nieuwe woonwijken worden daarom vaak al niet meer aangelegd met gasnetten. Investeringen in gasnetten verdienen zich namelijk niet meer terug. Een ommekeer is onvermijdelijk.
Al helemaal wanneer in 2021 de BENG-norm in werking treedt.

De BENG-norm

BENG staat voor Bijna Energie neutrale Gebouwen en vervangt straks de huidige EPC energieprestatie-eis. De BENG stelt normen aan het maximum verbruik van primaire energie en het minimum aandeel hernieuwbare energie. Je kunt dan in theorie nog steeds kiezen voor een gasketel maar dan moet er gecompenseerd worden en is er bijvoorbeeld een groot aantal PV-panelen nodig om binnen de norm te blijven. Het gevolg hiervan is dat het gebruik van gas niet meer de goedkoopste en makkelijkste optie is.

De warmtepomp wordt de nieuwe ketel

Voor woningen is de warmtepomp een zeer interessante optie binnen de BENG. Wij verwachten dat de warmtepomp wel eens de nieuwe standaard kan worden voor verwarming (en eventueel koeling). Ga maar na: de BENG stelt een beperking aan het verbruik van primaire energie. Efficiënt elektriciteitsverbruik is dus cruciaal om aan deze eis te voldoen. De warmtepomp is in staat om efficiënt warmte op te wekken, waarbij 1 aandeel elektriciteit wordt omgezet in 4 delen warmte. Daarnaast is het aandeel hernieuwbare energie een eis in de BENG. Omdat een warmtepomp de opgewekte warmte of koude uit de omgeving haalt (lucht, bodem of grondwater) is deze energie aan te merken als hernieuwbaar.

De warmtepomp met zonnepanelen: een gouden combinatie?

Op de twee belangrijkste eisen uit de BENG gooit de warmtepomp dus hoge ogen. Bijkomende pluspunten van een warmtepomp: het is een schone techniek (dus geen uitstoot van roet, fijne deeltjes, NOx) en het is op dit moment als enige apparaat in staat om zowel warmte als koeling te leveren. Door een combinatie met zonnepanelen is de elektrische voeding van de warmtepomp ook nog eens heel duurzaam, nadeel is; passen er genoeg panelen op het dak om de warmtepomp ook neutraal te laten draaien. Een alternatief is particuliere windenergie. Een kleine windmolen kan op nagenoeg elke woning, maar haalt een kleine windmolen wel het gevraagde vermogen. Misschien een combinatie van beide. Panelen en wind.

Momenteel zijn gasketels verreweg het goedkoopste in de aanschaf. Echter, onder de BENG zal er flink geïnvesteerd moeten worden in windenergie en PV-panelen om de uitstoot van gasketels te compenseren. Dit verandert het kostenplaatje. We keken afgelopen maanden naar de investeringskosten bij een typische nieuwbouwwijk in Nederland. Uitgangspunt bij de berekeningen die we hieronder laten zien zijn tussenwoningen die voldoen aan de criteria en energie-eisen van de toekomstige BENG. In het figuur hiernaast zijn de kosten voor ketel/airco op 100% gezet. De resultaten in onderstaande figuur laten zien dat de variant met een warmtepomp, gesloten systeem en zonnepanelen de laagste investeringskosten heeft. En wat nog meer opvalt: beide warmtepompvarianten zijn concurrerend met de ketel/airco.

Nul op de meter woningen

Daarna hebben we ook nog gekeken naar nul op de meter (NOM) woningen. Hiermee wordt steeds meer geëxperimenteerd. En waarschijnlijk wordt dit op termijn de standaard. Uit onze berekeningen blijkt dat de keuze voor ketels en airco dan helemaal niet meer interessant is. Het compenseren met zonnepanelen is gewoonweg te duur en de hoeveelheid zonnepanelen die je nodig hebt is enorm. Ze passen niet meer op het dak van een gemiddelde woning.

Gasloos wonen is niet alleen haalbaar, het is zelfs voordeliger

Gasloos wonen blijkt nu al concurrerend met ketels. Je ziet dat een combinatie van warmtepompen en zonnepanelen prima scoort op de BENG criteria. De exacte invulling is afhankelijk van de lokale omstandigheden en het soort woningen. Maar in alle gevallen is de conclusie: gasloos wonen is niet alleen mogelijk, het is zelfs in de meeste gevallen voordeliger onder de aankomende energieprestatie normen.

Is er een concrete vraag voor een woonwijk in uw gemeente? Benieuwd of gasloos bouwen daar een concurrerend alternatief is? Neem dan contact met ons op